Language Dropdown
Language Icon
Dowiedz się więcej!

Osoby poruszające się na wózku

Osoby poruszające się na wózku

Opis niepełnosprawności

Osoby poruszające się na wózku nie stanowią jednolitej grupy – mogą to być osoby doświadczające chorób wrodzonych, nabytych, czy urazów. Wśród licznych przyczyn można wyróżnić między innymi choroby neurologiczne, choroby mięśni, stawów, dysfunkcje czy urazy kręgosłupa albo nóg.

Często osoby z niepełnosprawnością ruchową utożsamiamy z osobami poruszającymi się na wózku, tymczasem są to dwie różne kondycje: można mieć niepełnosprawność ruchową, ale nie poruszać się na wózku, ale z użyciem kuli, laski lub balkonika, albo samodzielnie. Można też poruszać się na wózku, a nie mieć niepełnosprawności ruchowej, tylko szczególną potrzebę, wynikającą z chwilowego stanu – na przykład złamaną nogę. Z wózka mogą korzystać też na przykład osoby starsze, mające trudności w poruszaniu się na dłuższych dystansach czy nierównym podłożu.

Rodzaj używanego wózka zależy od potrzeb i możliwości danej osoby. Dzielimy je na kilka typów, w zależności od sposobu sterowania i napędzania – siłą mięśni osoby poruszającej się na wózku, dodatkowej osoby, albo silnikiem. Osoby o sprawnych kończynach górnych, które są w stanie same wprawiać koła w ruch, mogą używać wózka aktywnego. To wózki stosunkowo lekkie, zwrotne, dopasowane do użytkownika, jego potrzeb i budowy fizycznej, dzięki czemu pozwalają użytkownikowi wykonywać samodzielnie wiele czynności. Wózki ortopedyczne są używane przede wszystkim osoby, które poruszają się na wózku tymczasowo. Takie wózki są cięższe i mniej zwrotne, dlatego trudniej poruszać się na nich samemu, choć nie jest to niemożliwe. Wyposażone są w rączki do pchania, ułatwiające manewrowanie wózkiem przez dodatkową osobę prowadzącą. Wózki elektryczne są wyposażone w silnik i joystick, umożliwiający sterowanie przez osoby, które nie są w stanie napędzać wózka siłą własnych mięśni. Wózki te są masywne, szerokie i ciężkie – w zależności od modelu, wraz z baterią mogą ważyć nawet 150 kg.

Najczęstszy problem, z którym spotykają się osoby poruszające się na wózku to brak dostępności architektonicznej.

Oznaczenia i udogodnienia

Sorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nunc vulputate libero et velit interdum, ac aliquet odio mattis. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent. Sorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.

W przestrzeni dostępnej dla osób poruszających się na wózku musi być pole manewrowe, czyli pusta, pozioma, równa przestrzeń o takich rozmiarach, by swobodnie mogła się obrócić o 180 stopni zarówno osoba, która porusza się na wózku samodzielnie, jak i osoba na nim prowadzona. Minimalny rozmiar pola manewrowego to 150×150 cm.

W przestrzeni dostępnej dla osób poruszających się na wózku nie ma progów i stopni. Jeśli są schody o niewielkiej ilości stopni, musi być dostępny też podjazd. Maksymalna długość podjazdu to 9 m, a jego maksymalne nachylenie to w większości przypadków 8%. W budynku o kilku kondygnacjach konieczna jest winda. Drzwi do windy i pomieszczeń użytkowych powinny mieć szerokość minimum 90 cm.  Wszystkie urządzenia powinny być wysokością dostosowane do osoby siedzącej na wózku, a więc poręcze powinny znajdować się na wysokości 75 cm i 90 cm; lady, blaty i pulpity być regulowane lub znajdować się na wysokości 90 cm. Przyciski i włączniki muszą znajdować się na wysokości 90 – 120 cm, a gniazdka wtyczkowe – 40 – 120 cm. Dostępna toaleta i miejsca parkingowe dla osób poruszających się na wózku powinny znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie głównych, dostępnych wejść do budynku.

Dostępność dla osób poruszających się na wózku. ​

Piktogram umieszczany jest w miejscach przystosowanych dla osób poruszających się na wózku.

Wejście do windy powinno mieć minimum 90 cm szerokości, a jej powierzchnia – minimum 90 x 120 cm. Najwyżej położone przyciski powinny znajdować się na wysokości 140 cm, w przeciwnym razie winda powinna być obsługiwana przez personel.

Winda dostosowana do osób poruszających się na wózku. ​

Piktogram oznacza windę dostosowaną do potrzeb osób poruszających się na wózku.

Jego minimalna szerokość to 120 cm. Jeżeli jest dłuższy niż 9 m, trzeba go podzielić podestami na krótsze odcinki. Musi być wykonany z materiałów antypoślizgowych, a wzdłuż niego – na wysokości 75 i 90 cm – powinny być zamontowane poręcze, umożliwiające bezpieczne korzystanie z podjazdu osobom samodzielnie poruszającym się na wózku.

Podjazd dla osób poruszających się na wózku.​

Piktogram pokazuje, że oprócz schodów znajduje się także podjazd.

W takiej toalecie pole manewrowe powinno mieć minimum 150 x 150 cm, a podłogi należy wykonać z materiałów antypoślizgowych, które nawet po zmoczeniu nie powodują niebezpieczeństwa. Drzwi muszą mieć szerokość minimum 90 cm, a ich otwieranie nie może wymagać użycia dużej siły. Dostęp do muszli ustępowej musi być zapewniony od przodu, od boku i po przekątnej. Obok muszli ustępowej i umywalki powinny być zamontowane zamontowane poręcze, a ich górna krawędź nie może znajdować się powyżej 85 cm. Spłuczka i kran powinny uruchamiać się automatycznie lub ręcznie – dźwignią z przedłużonym uchwytem lub przyciskiem, a nie z użyciem stopy. Przycisk spłuczki musi znajdować się na wysokości 80 – 110 cm, podajnik papieru toaletowego – 60 – 70 cm, a umywalka – 60 – 85 cm. Dozownik mydła, suszarka do rąk lub ręczniki powinny być zamocowane blisko umywalki, na wysokości 80 – 110 cm, a lustro – nie wyżej niż 100 cm od poziomu podłogi. Przycisk alarmowy lub linka alarmowa muszą znajdować się na wysokości maksymalnie 40 cm, a włączenie alarmu nie powinno wymagać użycia dużej siły. Włączniki światła należy zamontować blisko drzwi, na wysokości 80 – 110 cm.

Toaleta dostępna dla osób poruszających się na wózku.​

Piktogram umieszczany jako oznaczenie toalety przystosowanej dla osób poruszających się na wózku

Komfortka powinna znajdować się nie dalej niż 20 metrów od wejścia do budynku. Jej minimalna powierzchnia to 12 m kwadratowych, a pole manewrowe wynosi przynajmniej 150 x 150 cm. W komfortce musi się znaleźć leżanka lub przewijak, na którym zmieści się osoba dorosła. Umywalka powinna znajdować się na wysokości 60 – 85 cm od posadzki, kran powinien uruchamiać się automatycznie, dźwignią z przedłużonym uchwytem lub przyciskiem. Dozownik mydła, suszarka do rąk lub ręczniki muszą znajdować się blisko umywalki, na wysokości 80 – 110 cm. Temperatura w pomieszczeniu nie powinna być niższa niż 20 stopni C.

Komfortka dostępna dla osób poruszających się na wózkach.​​

Piktogram wskazuje na pomieszczenie przeznaczone do przewijania, dostosowane także do osób dorosłych poruszających się na wózkach.

Dojście z miejsca postojowego do chodnika powinno być utwardzone, z gładką i antypoślizgową nawierzchnią, pozbawione różnic wysokości i uskoków. Parkometry powinny być zlokalizowane jak najbliżej dostępnego miejsca postojowego, a ich przyciski muszą być na wysokości 80 – 100 cm. Ze wszystkich urządzeń kontrolnych i barierek dostępu powinno się móc skorzystać bez wysiadania z samochodu. Minimalna ilość miejsc parkingowych dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami zależy od ilości wszystkich miejsc parkingowych – na parkingach, które mają do 15 stanowisk postojowych należy zapewnić 1 miejsce dla osób z niepełnosprawnościami, dla parkingów posiadających 16 – 40 miejsc wymóg to 2 stanowiska, dla 41 – 100 miejsc parkingowych – 3 stanowiska. Na parkingach powyżej 100 miejsc, miejsca dla osób z niepełnosprawnościami powinny stanowić 4% wszystkich stanowisk postojowych. Miejsca parkingowe prostopadłe i ukośne muszą mieć wielkość co najmniej 3,6 x 5 m, a równoległe – 3,6 x 6 m.

Parking dostępny dla osób poruszających się na wózku i z innymi niepełnosprawnościami.​

Piktogram wskazuje na miejsca parkingowe dostępne dla osób poruszających się na wózku oraz osób z innymi niepełnosprawnościami.

Zastosowanie oznaczeń w przestrzeni

Komiksy z humorem

Spot filmowy

Obejrzyj film o niepełnosprawności!

Akty prawne

Corem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Etiam eu turpis molestie, dictum est a, mattis tellus. Sed dignissim, metus nec fringilla accumsan, risus sem sollicitudin lacus, ut interdum tellus elit sed risus. Maecenas eget condimentum velit, sit amet feugiat lectus. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. Praesent auctor purus luctus enim egestas, ac scelerisque ante pulvinar. Donec ut rhoncus ex. Suspendisse ac rhoncus nisl, eu tempor urna. Curabitur vel bibendum lorem. Morbi convallis convallis diam sit amet lacinia.

Sprawdź akty prawne

Fakty i mity / Savoir Vivre​

To możesz robić:

Rozmawiając z osobą poruszającą się na wózku, stań w komfortowej dla obu stron odległości. W ten sposób ty nie musisz się pochylać, a osoba na wózku nie musi zadzierać głowy. Jeśli planujesz dłuższą konwersację, aby zachować równy poziom, możesz usiąść na krześle.

Zwracaj się bezpośrednio do osoby poruszającej się na wózku, a nie do osoby jej asystującej

Jeśli myślisz, że osobie poruszającej się na wózku może przydać się pomoc, zapytaj, czy jej potrzebuje. Jeśli tak, upewnij się, w jaki sposób możesz pomóc.

Tego unikaj:

Unikaj sformułowania „wózek inwalidzki”. „Inwalida” to przestarzałe i negatywne określenie osoby z niepełnosprawnością. Wystarczy powiedzieć po prostu „wózek”.

Nie traktuj osoby poruszającej się na wózku przedmiotowo, a podmiotowo. Nie mów na przykład: „wózek tutaj wjedzie”. Pamiętaj, że to nie wózek, tylko osoba, która się na nim porusza.

Wózek to przestrzeń osobista - nie dotykaj go bez pozwolenia, nie wieszaj na nim torebki czy siatki.

Nie kładź niczego na kolanach osoby poruszającej się na wózku - chyba, że o to poprosi.

Fundacje wspierające osoby z daną niepełnosprawnością na terenie Wielkopolski​

Wielkopolski Związek Inwalidów Narządu Ruchu

Fundacja Wózkowicze

Kórnickie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Niepełnosprawnością Intelektualną i Ruchową „Klaudynka”

Stowarzyszenie Jedna Chwila

Fundacja im. doktora Piotra Janaszka PODAJ DALEJ

Materiały do pobrania

Chcemy być sobą.
Zwyczajni. Niezwyczajni.

+48 692 416 823

biuro@towarzystwogest.eu

Wyspiańskiego 13/6 60-749 Poznań

Polityka prywatności

Pobierz aplikację

Baza wiedzy o niepełnosprawnościach:

Osoby poruszające się na wózku

Osoby Głuche

Osoby bez kończyn

Osoby w spektrum autyzmu

Osoby z zespołem Tourette'a

Osoby niewidome

Osoby słabosłyszące

Osoby niskorosłe

Osoby z zespołem Downa

Osoby jąkające się

Projekt współfinansowany ze środków PFRON będących w dyspozycji Samorządu Województwa Wielkopolskiego.
Przedstawione treści wyrażają poglądy realizatora projektu i nie muszą odzwierciedlać oficjalnego stanowiska Samorządu Województwa Wielkopolskiego.

ETR

Poruszanie się na wózku może być konieczne z wielu powodów.
Przyczyną mogą być na przykład choroby neurologiczne, choroby mięśni, stawów albo urazy kręgosłupa czy nóg.
Z wózka korzystają nie tylko osoby z niepełnosprawnością ruchową.
To mogą być też na przykład osoby ze złamaną nogą albo osoby starsze.
Nie wszystkie osoby z niepełnosprawnością ruchową korzystają z wózka.
Mogą poruszać się też z użyciem kuli, laski lub balkonika, albo nawet samodzielnie.
Rodzaj używanego wózka zależy od potrzeb i możliwości danej osoby.
Wózki mogą być napędzane siłą mięśni osoby poruszającej się na wózku lub dodatkowej osoby.
Mogą być też napędzane silnikiem i sterowane joystickiem.
Osoby, które są w stanie same wprawiać koła w ruch, mogą używać wózka aktywnego.
Wózki aktywne są dosyć lekkie i dopasowane do użytkownika.
Pozwalają wykonywać samodzielnie wiele czynności.
Wózki ortopedyczne są używane przede wszystkim osoby, które poruszają się na wózku tymczasowo.
Wózki ortopedyczne są zazwyczaj poruszane przez dodatkową osobę.
Są cięższe i trudniej poruszać się na nich samemu.
Wózki elektryczne są wyposażone w silnik.
Dzięki temu mogą nimi sterować osoby, które nie są w stanie samodzielnie poruszać wózkiem.
Są ciężkie i szerokie.
Najczęstszy problem, z którym spotykają się osoby poruszające się na wózku to brak dostępności architektonicznej.

ETR

wózek 1

Dostępność dla osób poruszających się na wózku.
Piktogram umieszczany jest w miejscach przystosowanych dla osób poruszających się na wózku.

W przestrzeni dostępnej dla osób poruszających się na wózku musi być pole manewrowe.
Pole manewrowe to pusta, pozioma, równa przestrzeń o takich rozmiarach, by swobodnie móc się obrócić na wózku.
Musi swobodnie się obrócić osoba, która porusza się na wózku samodzielnie i osoba, która jest na wózku prowadzona przez kogoś innego.
W takiej przestrzeni nie ma progów i stopni.
Jeśli są schody, jest dostępna winda i podjazd.
Maksymalne nachylenie podjazdu to 8 procent.
Maksymalna długość podjazdu to 9 metrów.
Drzwi mają szerokość minimum 90 centymetrów.
Wszystkie urządzenia są wysokością dostosowane do osoby siedzącej na wózku.
Poręcze są na wysokości 75 i 90 centymetrów.
Lady, blaty i pulpity są na wysokości do 90 centymetrów albo można regulować ich wysokość.
Przyciski i włączniki są na wysokości od 90 do 120 centymetrów.
Gniazdka wtyczkowe są na wysokości od 40 do 120 centymetrów.
Toaleta jest dostępna dla osób poruszających się na wózku.
Miejsca parkingowe dla osób poruszających się na wózku znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie głównych, dostępnych wejść do budynku.

wózek winda

Winda dostosowana do osób poruszających się na wózku.
Piktogram oznacza windę dostosowaną do potrzeb osób poruszających się na wózku.

Wejście do windy ma minimum 90 centymetrów szerokości.
Powierzchnia windy ma minimum 90 centymetrów na 120 centymetrów.
Najwyżej położone przyciski znajdują się na wysokości 140 centymetrów.
Jeśli przyciski są wyżej, winda musi być obsługiwana przez personel.

wózek podjazd

Podjazd dla osób poruszających się na wózku.
Piktogram pokazuje, że oprócz schodów jest także podjazd.

Minimalna szerokość podjazdu to 120 centymetrów.
Maksymalna długość podjazdu to 9 metrów.
Jeżeli jest dłuższy, trzeba go podzielić podestami na krótsze odcinki.
Podjazd musi być wykonany z materiałów antypoślizgowych.
Wzdłuż podjazdu muszą być poręcze.
Poręcze są na wysokości 75 centymetrów i 90 centymetrów.
Dzięki poręczom osoba poruszająca się na wózku samodzielnie może bezpiecznie skorzystać z podjazdu.

wózek wc

Toaleta dostępna dla osób poruszających się na wózku.

W takiej toalecie pole manewrowe to minimum 150 centymetrów na 150 centymetrów.
Podłogi są z materiałów antypoślizgowych, które nawet po zmoczeniu nie powodują niebezpieczeństwa.
Drzwi mają szerokość minimum 90 centymetrów.
Otwieranie i zamykanie drzwi nie wymaga użycia dużej siły.
Dostęp do muszli ustępowej jest możliwy od przodu, od boku i po przekątnej.
Na ścianie obok muszli ustępowej i umywalki są zamontowane poręcze.
Górna krawędź poręczy znajduje się maksymalnie na wysokości 85 centymetrów.
Spłuczka uruchamia się automatycznie lub ręcznie.
Przycisk spłuczki znajduje się na wysokości od 80 centymetrów do 110 centymetrów.
Podajnik papieru toaletowego znajduje się na wysokości od 60 do 70 centymetrów.
Umywalka znajduje się nie wyżej niż 85 centymetrów od posadzki i nie niżej niż 60 centymetrów.
Kran uruchamia się automatycznie, dźwignią z przedłużonym uchwytem lub przyciskiem.
Dozownik mydła, suszarka do rąk lub ręczniki są blisko umywalki, na wysokości od 80 centymetrów do 110 centymetrów.
Lustro znajduje się nie wyżej niż 100 centymetrów od poziomu podłogi.
Przycisk alarmowy lub linka alarmowa znajduje się maksymalnie 40 centymetrów od podłogi.
Włączenie alarmu nie wymaga użycia dużej siły.
Włączniki światła znajdują się na wysokości od 80 centymetrów do 110 centymetrów.

wózek komfortka

Komfortka dostępna dla osób poruszających się na wózkach.

Piktogram wskazuje na pomieszczenie przeznaczone do przewijania, dostosowane także do osób dorosłych.
Znajduje się nie dalej niż 20 metrów od wejścia do budynku.
Minimalna powierzchnia komfortki to 12 metrów kwadratowych.
Pole manewrowe to minimum 150 centymetrów na 150 centymetrów.
Znajduje się w niej leżanka lub przewijak, na którym zmieści się osoba dorosła.
Umywalka znajduje się nie wyżej niż 85 centymetrów od posadzki i nie niżej niż 60 centymetrów.
Kran uruchamia się automatycznie, dźwignią z przedłużonym uchwytem lub przyciskiem.
Dozownik mydła, suszarka do rąk lub ręczniki są blisko umywalki, na wysokości od 80 centymetrów do 110 centymetrów.
Temperatura w pomieszczeniu jest wyższa niż 20 stopni Celsjusza.

wózek P

Parking dostępny dla osób poruszających się na wózku i z innymi niepełnosprawnościami.

Piktogram wskazuje na miejsca parkingowe dostępne dla osób poruszających się na wózku oraz osób z innymi niepełnosprawnościami.
Dojście z miejsca postojowego do chodnika jest utwardzone, z gładką i antypoślizgową nawierzchnią.
Dojście do chodnika jest pozbawione różnic wysokości i uskoków.
Parkometry są zlokalizowane jak najbliżej miejsca postojowego.
Przyciski parkometru są na wysokości od 80 centymetrów do 110 centymetrów.
Ze wszystkich urządzeń kontrolnych i barierek dostępu można korzystać bez wysiadania z samochodu.
Minimalna ilość miejsc parkingowych dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami zależy od ilości wszystkich miejsc parkingowych.
Miejsca parkingowe prostopadłe i ukośne mają wielkość co najmniej 360 centymetrów na 500 centymetrów.
Miejsca parkingowe równoległe mają wielkość co najmniej 360 centymetrów na 600 centymetrów.

ETR

TO MOŻESZ ROBIĆ:
– Rozmawiając z osobą poruszającą się na wózku możesz stanąć w komfortowej dla obu stron odległości. W ten sposób nie musisz się pochylać, a osoba na wózku nie musi zadzierać głowy. Możesz też usiąść na krześle.
– Zwracaj się bezpośrednio do osoby poruszającej się na wózku, a nie do osoby jej asystującej.
– Jeśli myślisz, że osobie poruszającej się na wózku może przydać się pomoc, zapytaj, czy jej potrzebuje. Jeśli tak, upewnij się, w jaki sposób możesz pomóc.


TEGO UNIKAJ:
– Unikaj sformułowania „wózek inwalidzki”. „Inwalida” to przestarzałe i negatywne określenie osoby z niepełnosprawnością. Wystarczy powiedzieć po prostu „wózek”.
– Nie traktuj osoby poruszającej się na wózku przedmiotowo. Nie mów na przykład: „wózek tutaj wjedzie”. To nie wózek, tylko osoba, która się na nim porusza.
– Wózek to przestrzeń osobista – nie dotykaj go bez pozwolenia. Nie wieszaj na nim torebki czy siatki.
– Nie kładź niczego na kolanach osoby poruszającej się na wózku – chyba, że o to poprosi.